İş Hukuku Vize Sonrası SelfNote

İŞ HUKUKU VİZE SONRASI HOCANIN NOTLARINA EK, kendi tuttuğum not

GREV & LOKAVT

Grev işçi, lokavt işveren tarafından yapılır. Ikisi de anayasada tanımlanan ekonomik-sosyal bir haktır. (m65) Dolayısıyla devlet, grev-lokavtı geçici olarak erteleyebilir (‘geçici’ sonsuza kadar da olabilir. Ama hakkı kaldırmıyor, erteliyor =))

Bazı sektörlere grev/lokavt yasağı var. (noter, mezarlık, banka)

GREV

Yasadaki tanım; işçilerin kendi aralarında anlaşarak veya bir kurumun verdiği karara uyarak işi bırakmaları ya da önemli ölçüde aksatmaları (TAMAMEN YALAN BU TANIM, UYGULAMADA YOK, YARGITAY da KABUL ETMİYOR)

Uygulamada tanım;

İKİ UNSURU VAR, Amaç ve karar unsuru

Amaç Unsuru;

Toplu iş sözleşmeleri (TİS) esnasında olmalıdır.

Işçilerin (tek işçi olamaz) ekonomik ve sosyal durumlarını (menfaatlerini, geleceğe dönük menfaat) korumak ve geliştirmek amaçlı olmalıdır.

İşçiler işyerinden çıkmalı, işi bırakmalı, işyerine giriş çıkışı engellememeli

Karar Unsuru

TİS imzalamaya yetkili işçi sendikası kararı olmalıdır.

GREV SONUCU

Ücret yok, Sgk primi yatmaz, kıdem-ihbar tazminatı hesaplanmasında bu sure yok, grevde geçen süreler çalışılmış saat sayılmaz

à Ama işçi greve katılmak zorunda değil, katılmayan için yukarıdaki haklar (ücret, sgk vs.) mevcut.

·      İŞÇİ KATILMAYACAĞIM DEYİP, SONRADAN KATILAMAZ.

·      KATILDIKTA SONRA VAZGEÇİP ÇALIŞMAYA DÖNEBİLİR

-       işçi izindeyken grev başlarsa, işçi greve katılacağını bildirirse izin biter. Katılmayacağını söylerse, izin devam. Bildirim zorunlu

-       işçi hastalık raporu almışsa, ihbar süreleri + 6hafta işveren sabreder. Bu sure içinde işveren feshedemez. Feshederse tazminat öder. Rapor süresinde (max ihbar süresi + 6hafta) grev başlarsa işçinin iradesi önemli. Işçi greve başlayacağını söylerse geri kalan rapor süresi grev yapıyor gibi değerlendirilir (ücret, sgk yok). Greve başlamayacağını söylerse, rapor devam eder. (işe devamını imkansız kılacağına dair rapor, uygulamada çok zor veriliyor)

İşçi sendikası grev kararından dönebilir.

Grev Oylaması

Talep; grev kararının alındığı tarihte işyerinde çalışan tüm işçilerin (taşeron VE TİS’te işvereni temsil eden işveren vekili dahil değil) 1/4ünün talebi gereklidir. Bu talep Bölge Çalışma Müdürlüğüne yapılır.

Geçerli oyların salt çoğunluğuna bakılır, GREVE HAYIR kararı çıkarsa GREV BİTER.

Biterse, işçi sendikası 2 şey yapabilir. Ya sendika anlaşacak veya Yüksek Hakem Kurulu’na uzlaşı için başvurur. YHK kararları kesindir. YHK’ya ayrıca grev-lokavt yasak işyerinde anlaşma da olmaması halinde başvurulabilir.

Siyasi Grev yasak

Dayanışma grevi yasak

Grev oylaması sonucu greve hayır denmesine ragmen devam edilirse

TİS esnasında olmazsa

Işçi işyerinden çıkmazsa

Işyerine giriş çıkışı engellerse

Işi tamamen bırakmazsa (önemli ölçüde aksatırsa)

Greve katılmayacağım deyip sonradan katılırsa

Işçiler sendika kararı olmadan kendi aralarında anlaşırsa à BUNLARIN TÜMÜ GREV YASAĞI KAPSAMINDADIR, TAZMİNATSIZ KOVAR

Son dersteki not

LOKAVT

Savunma aracıdır!

1.     Amacı, işverenin ekonomik-sosyal durumunu korumak olmalıdır.

2.     Işçiler TOPLUCA işyerinden uzaklaştırılmalıdır.

3.     Lokavt kararı alınmış olmalıdır.

4.     Daha once Grev kararı alınmış olmalıdır. (çünkü greve karşı bir savunma aracı)(kararı İŞVEREN/TOPLU İŞ HUKUKU ANLAMINDAKİ İŞVEREN VEKİLİ (CEO)/İŞVERENİN ÜYE OLDUĞU İŞVEREN SEND. Alabilir.)(sendikaya üye ise, sadece sendika bu kararı verebilir.)

5.     TİS görüşmeleri esnasında olmalıdır.

6.     SON ÇARE olmalıdır (yeni bazı yargıtay kararları ve Alman hukuku diyor bunu)

Işler tamamen durmalıdır. Greve katılmasa dahi tüm işçiler lokavt edilir.

Grev kararı işverene işçi sendikası tarafından ve NOTER İLE bildirilmezse

İşler tamamen durmazsa

Işletmez TİS’de grevi/lokavt kısmen yapılmaya kalkılırsa

Grev, işçilere işveren tarafından ilan edilmezse à YASADIŞI LOKAVT/GREV

***İşletme vasfı taşıyan bir yapıda İŞYERİ TİS yapılamaz. İŞLETME TİS yapılmalı (ama anlaşarak bazı işyerleri kapsam dışı bırakılabilir)***

***Grup TİS yapılırken grev sadece bir şirkette başlasa dahi, diğer şirketler (tümü) de lokavt yapabilir.*** (Grup TİS’de lokavt savunma aracı olmuyor)

***İşletme TİS’TE ya hepsinde grev/lokavt yada hiçbirinde. Bölünemez.***

GREV VE LOKAVTA KATILAMAYACAK İŞÇİLER

à İşyerindeki teçhizatların/stokların/hammaddelerin KORUNMASI amacıyla teknik zorunluluk varsa belli sayıda işçi çalışır ve işe devam eder. [1]

à Grev ve lokavttan önce doğmuş alacakları ödemek maksadı. Alacakların ödenmesi için VE alacaklar ödenene dek devam eder.

İşveren hangi kadroda kaç kişi çalışacağının SAYISINI Bölge Çalışma Müd.’e bildirir. Isimleri BÇM tespit eder. (işçi sendikası yöneticileri bu isimler arasında olamaz)(işçi çalışmak istemezse, uyarılmalı, sonra yine çalışmazsa KOV GİTSİN. Tazminat yok)

İşveren, lokavt kararını sendikaya bildirir.

Ama işçiye bu kararı bildirmezse; iki görüş var. yasada boşluk var. ya kıyasen grevdeki gibi olur ve ilan edilmelidir. Veya kıyas uygulanmaz, ilan edilmez. Sınavda serbestsin.

GREV & LOKAVT’IN SONUÇLARI

Grevci işçiler / lokavttan tüm işçiler için;

A.    İŞ SÖZLEŞMESİ ASKIDADIR

Işçi, Ücret talep edemez. Yeni işe giremez. SGK primi yatmaz, çalışılmış sure sayılmaz, bildirimli fesihteki ihbar/bildirim sürelerinin hesabında dikkate alınmaz. Tazminat hesabında dikkate alınmaz.

B.    LOKAVTTA YENİ İŞÇİLER ALINMAZ

Grevci işçinin işi başka işçi tarafından yapılamaz.

Işveren kendisi/akrabası çalışamaz

Taşeron işçi çalıştırılamaz bu işçiler yerine

à !!!AMA!!! Bir işçinin işini başka işçinin yapması MUTAD ise, o iş yaptırılabilir. Vasıfsız işçinin işini vasıfsız işçinin yapması mutaddır. Olağandır. ß

C.    FESİH

Grevci işçinin ve lokavttaki işçinin sözleşmesi HAKLI NEDEN YOKSA FESHEDİLEMEZ! Haklı fesih nedeni varsa (işverene küfür, sataşma, başka iş yapma) HAKLI FESİH OLUR. KOV GİTSİN, TAZMİNAT ÖDEMEZSİN.

YASADIŞI GREV/LOKAVT

1.     Amaçtaki aykırılık (ekonomik sosyal amaç)(toplum ve milli menfaat zararına ve YASAMA YÜRÜTME YARGIyı etkilemek için olursa yasadışı)

2.     Yasaklanmış işyeri (mezarlık, rafineri, noter, banka)

3.     Usule aykırılık (yetkisiz sendika vs)

4.     Kötüniyetli lokavt/grev (ölçülü olmalı, işyeri kapama maksatlı lokavt kötüniyetli, işçi/işveren artık dayanamıyorum dedikten sonra karşı taraf devam ediyorsa)

Kararı Alana/teşvik edene/zorlayana 5BİN LİRA

Katılan işçiye 700 LİRA para cezası

Yasadışı greve katılan işçi à HAKLI FESİH (3. Aykırılık olan usule aykırılığı bilmez/bilecek durumda olmazsa kovamaz. Ama işçi yukarıdaki diğer 3 unsuru bilmediğini iddia edemez)

---

[1] Ek bilgi, acil hayati tehlikeye rağmen üretim devam ederse; 89bin lira para cezası var. Bu tutar çok az.